De velden des doods

Cambodja heeft spectaculaire maar ook deprimerende jaren gekend. Zo heeft het de meest prachtige tempels uit het verleden maar is het ook een van het meest gebombardeerd land van Zuid-oost Azië. Nog steeds zijn er actieve mijnen van de Vietnamoorlog in de aangegeven mijnvelden of ongaanbare wegen. Vol verbazing stonden we te kijken toen onze buschauffeur zonder enige twijfel een mijnveld in sprong om te plassen.

De afschuwelijke Khmer rouge tijd is ons na een bezoek aan de S-21 gevangenis en de Killing fields naar bijgebleven.
17 april 1975 mascheerde de Rode Khmer Phnom Penh binnen. De Rode Khmer is een communistische partij onder leiding van Pol Pots strenge regime. Het opmerkelijke is dat de Rode Khmer een Cambodjaanse partij was. Wat landgenoten elkaar aangedaan hebben tijdens de Khmer rouge tijd, een periode van 4 jaar, is met geen pen te beschrijven.

Pol Pot stelde het agrarisch socialisme in en dwong alle stadsbewoners te verhuizen naar het platte land. Op de zogenaamde collectieve boerderijen werd de bevolking gedwongen om voor de staat te werken. Hij wilde dat iedereen gelijkwaardig zou zijn. Hooggeleerde, leraren of iemand die er net iets anders uitzag werd als gevaar gezien en gevangen genomen o.a. in de S-21 gevangenis. Citaat van het regime "beter een ontschuldig persoon doden dan een vijand sparen".

De gecombineerde effecten van dwangarbeid, ondervoeding, slechte medische zorg en executies heeft geleid tot de dood van een kwart van de Cambodjaanse bevolking. Voor vrijwel alle gevangenen eindigde hun leven op de Killing fields. In totaal zijn er ca. 300 Killing fields gevonden waarvan wij de grootste hebben bezocht namelijk, Choeung Ek. Om 'dure kogels' te besparen werden de mensen hier op vreselijke wijze om het leven gebracht en vervolgens in massagraven gegooit.

Citaat regime "om het gras om te spitten zal men de wortels moeten verwijderen". Dit houdt in dat ze kinderen en baby's uit angst voor wraak vermoorden. Het zien van de Killing tree geeft ons nog steeds de rillingen.

In 1988 werd de Stupa gebouwd ter nagedachtenis van de +/- 20.000 slachtoffers van Choeung Ek. De Stupa is een witte toren met glazen ramen waar veel schedels gesorteerd zijn naar kinderen/volwassenen en man/vrouw. Aan de vele botresten en kledingstukken die te zien zijn aan de oppervlakte blijkt dat lang niet alle slachtoffers geborgen zijn.

De Khmer bevolking heeft in een hel geleefd maar dankzij de overlevingsdrang, hoop en positiviteit zijn ze hun lach nooit verloren. De grootste schat van Cambodja is dan ook de bevolking zelf.